Abstract (English)
The impact of the internet has been one of the most significant changes of the last decade, if not the most. The music industry was one of the first creative industries to feel the consequences of this broad and global medium. Not all of those consequences benefitted the industry. The internet brought with it a wave of piracy, like illegally file sharing and downloading music files. Piracy obviously was not an entirely new phenomenon and the industry had some experience in dealing with it. This internet piracy however, turned out to be a very complex and hard to fight issue. The lawsuit against Napster in 2000 is typical for the industryâs seemingly desperate battle against the internet. Once Napster was shut down by court, tens of other resembling platforms rose, while album sales started to drop and copyright issues arose. For a certain part of the music industry, the internet does pose a very real threat. Yet despite these negative consequences, the internet also created new possibilities.
Somewhere far away from the industry and major labels, musicians have started to use the internet to release their music free for download to anyone that is interested. This kind of music is called netaudio, and is mainly released through netlabels. Obviously this netaudio has created new issues concerning copyright. The simple fact that netaudio is free to download, does not mean it is free from copyright.
Enter Creative Commons. Creative Commons is the name of an project, created in 2001 by Lawrence Lessig, that developed a series of open content licenses for the protection of creative works on the internet. Creative Commons licenses protect those works to some extent, but at the same time grants permission to download, distribute and sometimes even remix those works. The licenses are free, easy to use and fully legitimate. Where copyright is all about âAll Rights Reservedâ, Creative Commons preaches âSome Rights Reservedâ. After seven years, Creative Commons is a much used and widespread alternative for regular copyright. The licenses have also been adopted by the majorities of netlabels, who are able to freely release and still protect their musical work with Creative Commons. The success of Creative Commons is starting to attract the mainstream music industry, where policy makers and musicians are busy experimenting with the licenses, however still on a very small scale.
After just seven years, Creative Commons is known and used all over the world. Our very own Belgian music scene also has some examples of the adoption of Creative Commons. This paper intends to take a look at the past and present of copyright issues in music, including the birth and development of Creative Commons, with a strong focus on the Belgian musical scene. By linking the history of copyright in music to the case of the Belgian music and netaudio scene through research and interviews, a clear look on the present is intended to be given and some possibilities for the future are uncovered. The paper is written in Dutch.
Abstract (Dutch)
De ontwikkeling en explosieve groei van het internet als massamedium staat geboekstaafd als één van de belangrijkste veranderingen van het afgelopen decennium. De muzieksector was één van de eerste creatieve industrieën die de impact van dat nieuwe medium gevoeld heeft. Niet al die consequenties bleken echter in het voordeel van de industrie. Het internet bracht een hele golf van piraterij met zich mee, in de vorm van file sharing en illegaal downloaden van muziekbestanden. Deze vorm van internetpiraterij is uitgegroeid tot een bijzonder prominent issue in de muzieksector, omdat het een heel complex en moeilijk te overwinnen probleem vormt. De repressieve aanpak van de gevestigde muziekindustrie heeft voorlopig weinig uitgebracht. De overwinning op online muziekdeelservice Napster was niet meer dan symbolisch, want tientallen andere platformen namen over en steeds meer gebruikers vonden hun weg naar illegaal downloaden. De negatieve gevolgen van deze tendens zijn duidelijk: dalende verkoopscijfers en een stijging van het aantal overtredingen op het auteursrecht. En toch heeft het internet ook nieuwe kansen gecreëerd voor de muzieksector.
Ver weg van de muziekindustrie en de gevestigde platenmaatschappijen zijn een aantal muzikale creatievelingen het internet beginnen gebruiken om hun muziek vrij en kostenloos uit te brengen als downloadbestand. Dit soort muziek heet netaudio, en wordt meestal gereleased via netlabels. Deze vorm van muziek uitbrengen stelde de muzikanten echter voor een probleem met auteursrechten. Het simpele feit dat netaudio vrij te downloaden is, betekent immers niet dat het vrij is van auteursrecht.
Vanuit die redenering vertrekt Creative Commons. Creative Commons is een project, gelanceerd in 2001 door Lawrence Lessig, dat een reeks van open content-licenties heeft ontwikkeld voor de bescherming van allerlei soorten van creatief werk op maat van het internet. De licenties zijn relatief vrij, wat wil zeggen dat ze gebruik toestaan, maar misbruik tegengaan. Volgens de meeste licenties is het zo toegestaan om beschermd werk toch te downloaden en te verspreiden, soms zelfs om het aan te passen of te veranderen. De licenties zijn gratis, gebruiksvriendelijk en juridisch sluitend. Tussen "All Rights Reserved" van het auteursrecht en "No Rights Reserved" van illegaal downloaden vindt men Creative Commons met "Some Rights Reserved" . Auteursrecht is copyright, Creative Commons is copyleft. De licenties werden ook opgepikt door de meerderheid van de netlabels, die dankzij Creative Commons in staat zijn om hun muziek vrij én veilig uit te brengen. Recent is Creative Commons ook in het vizier gekomen van beleidsmakers en muzikanten uit de mainstream muziekindustrie, waar enkele voorzichtige experimenten al aangevat werden, voorlopig echter op zeer kleine schaal.
Zeven jaar na het ontstaan is Creative Commons een wereldwijd verspreid en veelgebruikt legaal alternatief voor het klassieke copyright. Ook in de Belgsiche muzieksector zijn voorbeelden te vinden van het gebruik van Creative Commons. Deze scriptie wil een blik werpen op het verleden en het heden van auteursrechtenkwesties in de muziekindustrie, gekoppeld aan de ontwikkeling van Creative Commons, met een sterke focus op de Belgische muziekscene. De scriptie is gebaseerd op onderzoek en interviews, en geeft een historisch en actueel beeld van het auteursrecht en de alternatieven daarvoor, alsook een schets van het fenomeen van netaudio en netlabels. De conclusie formuleert enkele aanbevelingen voor de toekomst van Creative Commons en de muzieksector.